segunda-feira, 19 de setembro de 2016

Governu Presiza Indentifika Ema Uza ID Falsu Inzulta Lideransa Fretilin


DILI – Reprezentante povu iha Uma Fukun Parlamentu Nasional (PN) husu ba Governu, atu identifika ema neebe uza id falsu iha media sosial, hodi trata lideransa sira iha nasaun nee.

Deputadu bankada Fretilin Manuel de Castro hateten, media sosial hanesan Fecebook nee ema fo para atu uza tuir nia dalan, laos ba trata fali lideransa sira hanesan Mari Alkatiri, Lu-Olo no Xanana. Tanba nee husu ba Vise Ministru MOPTK Inacio Moreira ho nia ekipa sira atu identifika ema sira neebe maka uza ID falsu, hodi trata aat lideransa istoriku sira nee.

Hau husu ba Vise Ministru MOPTK atu ho nia ekipa identifika ema sira neebe maka uza ID falsu hodi trata ita nia lideransa sira hanesan, Mari Akatiri, Lu-Olo no Xanana Gusmao,” dehan deputadu Manuel ba jornslista sira iha PN, Dili, Segunda (19/09/2016).

Nia hateten, se laiha Mari Alkatiri, Lu-Olo, Xanana, no sira seluk tan Timor nee laukun aan, tanba nee ema sira neebe maka tarata lideransa hirak nee, ema neebe lakoi Timor nee atu ukun aan. Problema trata lideransa sira iha media sosial laos deit ba lideransa, maibe nia (deputadu Manuel) mos hetan trata hotu hanesan balu dehan RIP Manuel de Castro.

Iha fatin hanesan membru PN husi bankada Fretilin Paulo Monis Maia hateten, Ema iha nasaun balu buat ida FB nee lauza, ema uza deit maka WP, neebe buat sira hanesan ladun mosu. Informasaun kompletu iha STL Jornal no STL Web, edisaun Tersa (20/9/2016). Carme Ximenes

Suara Timor Lorosae

Eleisaun Xefe Suku Agora Direita


DILI – Relasiona preokupasaun publiku nian konaba eleisaun xefe suku indireita, reprezentante povu iha uma fukun Parlamentu Nasional (PN) deskorda katak, eleisaun xefe suku nee direita laos indireita.

Tuir Deputadu Arao Noe husi Komisaun A trata asuntu lei konstituisaun no poder lokal katak, alterasaun lei No 3/2006 ba lei No 9/2016 hatete eleisaun xefe suku direita mak hanesan xefe suku, xefe aldeia no delegadu ka delegada.

Eleisaun ba nain tolu nee tenke direita, iha xefe suku mak tenke rekore ba segunda onde se latoo 50 mais 1%, laliu maioria. Ba xefe aldeia ho delegado aldeia nian nee presiza deit se mak manan nee manan ona,” dehan Arao ba jornalista iha PN-Dili, Segunda (19/09/2016).

Arao haktuir, depois STAE marka tan loron Ida liu husi rezolusaun depois ba segunda ronde ba suku sira neebe mak laeleitu, tanba latoo 50%. Ba indireita ba deitn orgaun rua reprezentante juventude feto Ida, mane Ida ho lia nain (ansiaun) nee membru konsellu suku neebe eleitu nee mak iha primeira reuniaun sira nian hili juventude maibe liu husi kandidatura katak liu husi povu ka joven nia asinatura.

Diretor Jeral STAE, Acilino Manuel Branco dehan, lei foun xefe suku nian iha lei No 9/2016, objetivu husi lei Ida nee estabelese norma hirak konaba organizasaun, kompetensia no funsionamentu suku sira. Informasaun kompletu iha STL Jornal no STL Web, edisaun Tersa (20/9/2016). Raimundo S. Fraga

Suara Timor Lorosae

Governu Laiha Vontade Hodi Realiza Eleisaun Suku


DILI – Relasiona prolongamentu data eleisaun xefe suku nian neebe mak monu iha loron 29 Outobru 2016, observador politika konsidera katak Governu laiha vontade.

Tuir Observador Politika-UNTL, Camilio Ximenes Almeida hatete katak, eleisaun xefe suku uluk Governu marka ona data monu iha loron 30 fulan Setembru, ikus mai Governu rasik halo mudansa nee signifika laiha vontade hodi realiza eleisaun xefe suku.

Kestaun ida neebe mak importante sosiedade tenke hatene koanaba eleisaun xefe suku nian, Governu laiha vontade diak hodi realiza eleisaun xefe suku nian,” dehan Camilio ba jornalista iha kampus-lama-UNTL, Caicoli-Dili, Segunda (19/09/2016).

Camilio haktuir, razaun Governu laiha vontade tanba mandatu xefe suku nian iha tinan 5 deit, maibe too kedas iha tinan 6 mak foin halo eleisaun xefe suku hodi troka. Camilio afirma, agora deit atu halo eleisaun xefe suku nian sira halo mudansa tun sae, sira (Governu) mai ho argumentu katak seidauk bein preparadu entaun CNE no STAE nee halo saida.

Iha sorin seluk, Deputadu Komisaun A trata asuntu lei konstituisaun no poder loka, Arao Noe dehan, haree husi promulgasaun lei xefe suku nian entre no vigor tempu lasufisiente ba STAE atu prepara dokumentus no materias ba eleisaun nian no haree mos kondisaun no preparasaun iha tereinu. Informasaun kompletu iha STL Jornal no STL Web, edisaun Tersa (20/9/2016). Raimundo S. Fraga

Suara Timor Lorosae

Prezidente Republika Veta LVP, lei Anterior Vale Nafatin


DILI - Reprezentante povu iha uma Fukun Parlamentu Nasional (PN) husi bankada CNRT, Arao Noe hateten, se Prezidente Republika veta projetu ida Parlamentu Nasional aprova haruka, konaba alterasaun ba lei pensaun vitalisia maka lei anterior mantein, tanba so iha lei ida revoga ei anterior maka foin bele.

Se projetu lei nee PN aprova haruka ba Prezidente Republika lapromulga impkatu nee maka eis tirularis sira simu sein pursentu nafatin, tanba lei anteior vigora nafatin,” dehan deputadu Arao ba STL, iha PN, Dili, Segunda (19/09/2016).

Responde konaba bainhira Prezidente Republika veta lei nee, Parlamentu Nasional sei lori PR ba Tribunal, deputadu Arao hateten, sei Lalori tanba kumpri aktu regalias tuir lei Prezidente ejerse nia funsaun veta, Parlamentu nia funsaun konfirma votus maka nee deit, ida-idak kumpri ninian, laiha ema ida viola.

Nia hateten, Konstituisaun fahe mandatu ida-idak nian, mandatu ba orgaun soberania haat, Prezidente Republika iha kompetensia para atu veta no promulga lei, Tribunal nia kompetensia maka atu analiza ba inkonstitusionalidade se bainhira Prezidente husu, Parlamentu Nasional nia kompetensia maka aprova lei, Governu nia kompetensia maka aprezenta projetu ho proposta de lei, I deputadu sira nia kompetensia liu husi bankada hatama projetu de lei, ida nee ida idak iha nia kompetensia definidu ona iha  konstituisaun rasik.

Iha fatin hanesan Xefi bankada Frente Mudanca Jose Luis Guterres laseita halakon pensaun vitalisia ba eis titularis sira, tanba ida nee direitu internasional, neebe asina ona iha organizasaun Internasional de travallu. Informasaun kompletu iha STL Jornal no STL Web, edisaun Tersa (20/9/2016). Carme Ximenes

Suara Timor Lorosae

Povu Viqueque Husu PR Taur Kontinua Kandidata Aan Ba 2017


OSSU- Povu Suku Liaruca, Postu Administrativu Ossu, Munisipiu Viqueque triste, tanba mandatu Prezidenti Republika (PR), Taur Matan Ruak besik remata. Tanba Xefi Estadu durante kaer ukun, hakbesik aan ba povu no hadomi povu, needuni sira husu atu kandidata aan dala ida iha 2017, para tau matan ba povu nia moris.

Tuir Komunidade Suku Liaruca Agustinho da Costa husu ba Prezidenti Republika (PR), Taur Matan Ruak atu kandidata an fali ba Prezidenti Republika iha tinan 2017, tanba Taur Matan Ruak mak hadomi liu povu.

Ami triste tanba ita boot nia mandate besik remata ona, tanba nee, ami husu atu Prezidenti Repblika bele kandidata aan fali ba Prezidenti Republika, hodi tau matan ba povu, tanba ita boot deit maka hanoin povu no tau matan ba povu nia moris, ami tauk ema seluk maka sae fali ba prezidente bele hadomi ami pou hanesan ita boot hadomi ka lae, tanba nee maka ami triste, neduni hami husu ita bot tenke kandidata aan hodi kaer ukun iha periodu ida tan,” dehan Agustinho ba Xefi Estadu nee, liu husi dialogu komunitaria ho povu iha Suku Liaruka, Kuarta (14/09/2016).

Entertantu Komunidade Suku Liaruca Eugenio Saldanha mos hatete, Prezidenti nia mandatu atu hotu ona, oinsa ho Prezidenti Republika nia moto neebe hatete, uluk ho imi fakar ran ba ukun rasik aan, fila fali ho imi, hisik kosar ba moris diak, tanba povu seidauk hetan moris diak.

Hatan konaba preokupasaun nee, Prezidenti Republika (PR), Taur Matan Ruak dehan, nia sei la kandidata aan ba Prezidenti Republika.

Hau lakohi kandidataan ona, mas hau sei nafatin ho imi para servisu ba Timor nee, tanba hau mos terus ba rai ida nee, hau husu obrigadu ba imi tanba hili ona hau hanesan imi nia Prezidenti,” katak Xefi Estadu.

Xefi estadu nee mos haklean tan katak povu maka foti no hatun Prezidenti, tanba nee, povu rasik  maka sei foti fali Prezidenti foun iha 2017, maibe ba nia lakohi ona kandidata aan, maibe nia kontinua hare fali serbisu seluk halo hodi azuda nasaun no povu ida nee ba oin. Informasaun kompletu iha STL Jornal no STL Web, edisaun Tersa (20/9/2016). Joao Anibal

Suara Timor Lorosae

Governu Aloka Osan Millaun 1.3 Ba Konstrusaun Edifisiu KFP


DILI – Prosesu Kontinuasaun ba Kontruksaun Edifisiu komisaun Funsaun Publiku (KFP) aloka osan ho montante milaun 1.3, maibe eskliu kompania Automatikamente maka Kompania Miramar.

Tuir Prezidente Komisaun Funsaun Publiku Faustinho Cardoso hafoin halao Enkontru ho Ekipa Konisaun Nasional aprovizionamentu hatete, komisaun halao enkontru ho ekipa teknika atu determina kompania vensedeor, hodi halo kontinuasaun ba konstrukasaun edifsiu foun Funsaun Publiku nian.

Konstrukasaun neebe mak iha laos foun maibe kontinuasaun hodi konkliu ba edifisiu nee Modalidade neebe mak ami halao foun, tamba Situasaun la hanesan ho osan kuaze miliaun 1.3,” dehan Faustinho ba Jornalista Segunda (19/09/2016) iha Edifisiu CNA, Lecidere.

Nia dehan enkontru nebe mak halao sei aprezenta ekipamentu neebe mak atu halo, sai referensia hodi fo ba kompania sira neebe mak atu konkore.

Iha fatin ketak Observador politik Luis dos Santos hatete prosesu konstrusaun edifisiu foun ba Komisaun Funsaun Publiku, presiza halo investigasaun neebe klean hodi hatene rajaun kompania sira dada Aan. Informasaun kompletu iha STL Jornal no STL Web, edisaun Tersa (20/9/2016). Timotio Gusmao

Suara Timor Lorosae

Kada Tinan PN Aprova OJE, Povu La Sente


OSSU – Kada Tinan Parlamentu Nasional (PN), sempre aprova Orsamentu Jeral Estadu (OJE) Bilaun 1. 2 ba leten, hodi hadia dezenvolvimentu ba povu, maibe too agora povu iha baze seidauk sente dezenvolvimentu nee.

Tuir Komunidade Constantino Gomes, liu husi dialogu Komunitaria ho Prezidenti Republika (PR), Taur Matan Ruak iha Suku Liaruca, Postu Administrativu Ossu, Munisipiu Viqueque hatete, orsamentu neebe Parlamentu Nasional aprova kada tinan nee, balansu la iha.

Agora dadauk iha Parlamentu Nasional, tinan-tinan sempre debate ita nia orsmentu no sempre aprova miloens hela deit, maibe ninia penghasilan la iha, tanba aprova orsamentu nee hodia hadia povu nia moris no halo dezenvolvimentu ba povu, maibe narelidade povu iha baze kontinua terus no nunka sente dezenvolvimentu nee rasik,” dehan Costantino Gomes, liu husi dialogu komunitaria ho Prezidente Republika Taur Matan Ruak, iha Suku Liaruka, Postu Administrativu, Ossu, Munisipiu Viqueque, Kuarta (14/09/2016).

Tanba nee, nia suzere ba PN no governu katak, karik bele tenki hatudu despezas tinan-tinan nian atu nunee povu bele hatene nia balansu.

Iha fatin hanesan Jose de Sousa hateten agora povu komesa hatudu sira nia baruk ten, tanba simu ona osan idozus, no bolsa da mae. Tanba nee sira husu governu tenke tau mos atensaun, para aloka orsamentu ba bolsa da mae no idozus sira tenke kontrola mos ba povu agrikultura hodi halo toos no natar, para governu bele sosa produtu agrikultur, labele halai hotu ba rai liur.

Hatan ba preokupasaun nee, Prezidenti Republika (PR), Taur Matan Ruak dehan, Governu nee orgaun soberanu ida, nia iha nia programa no nia politika rasik. Informasaun kompletu iha STL Jornal no STL Web, edisaun Tersa (20/9/2016). Joao Anibal

Suara Timor Lorosae