EMA HIV/SIDA IHA TL AUMENTA BA 509

Timor Leste kada tinan moras HIV/SIDA sempre aumenta, no ba tinan ida ne’e rezultadu identifikasaun trimestral Ministeriu Saude liu husi Diresaun Saude Publiku ema moras HIV/SIDA sa’e ona ba 509.

“Iha Timor moras HIV/SIDA kada loron sempre aumenta. Tuir data estatistika ba primeiru trimestre tinan ne’e, MS regista ema hamutuk nain 509 kazus husi teritorio Timor laran tomak. Numeru ne’e mai deit husi sira ne’ebe ba konsulta no hasai ran iha fasilidade saude no Hospital Nasional Guido Valadares (HNGV),”dehan Diretur Nasional Saude Publiku-MS, Dr. Carlito Correa Freitas ba estudante eskola Sekundaria 12 Novembru Becora, Kuarta (15/7) bainhira sai orador ba kampaña HIV/SIDA.

Nia hatutan, husi numeru 509, nain 56 mak mate ona no sira seluk ne’ebe sei moris oras ne’e dadauk iha hela prosesu tratamentu. Sei iha ema barak, maibe  susar atu identifika, tanba sira rasik lakohi lori sira nia an ba aprejenta iha servisu saude hodi hasai ran. Ho moras ne’ebe tinan tinan aumenta, MS esforsu an makas atu hamenus liu husi dalan sosializasaun ba prevensaun liu-liu ba ema sira ne’ebe potensial atu hetan moras refere.

Moras HIV/SIDA laos deit ba ema foinsa’e, maibe ba ema ne’ebe ho idade avansadu, inklui mos bebe ne’ebe transmiti husi inan ho aman ne’ebe la iha responsabilidade.

“Numeru ne’e laos numeru ida ki’ik, ne’e numeru bo’ot ne’ebe daudaun ne’e fo ameasa ba TL, tanba ne’e tenki kuidadu an hodi hadok an husi ransu livre. Basa nasaun TL nudar nasaun ida ne’ebe sei nurak, presija lideransa barak ho saude diak,” nia enkoraja.

Iha parte seluk, Fokal Prevensun Edukasaun husi Comisaun Nasional Komabate HIV/SIDA, Atanagio de Jesus hato’o agradesementu ba responsavel eskola Sekundaria 12 Novembru ne’ebe bele simu ona sira hodi hato’o informasaun konaba oinsa halo prevensaun ba moras HIV/SIDA, mesmu sira hala’o hela prosesu aprendizajem.

 Nia klarifika katak, Komisaun hili eskola 12 Novembru, tanba futuru nasaun nian barak halibur an iha ne’e. nune’e oportunidade diak ida atu sosializa ba sira oinsa sira bele prevene moras refere ho hahalok hadoak an husi ransu livre, sexu livre no seluk tan ne’ebe sai nudar transmisaun ba moras HIV/SIDA.

Diretur eskola Secundaria 12 Novembru  Becora, Mario Tomas da Concecão sekunda, moras HIV/SIDA nudar moras ida ne’ebe to’o agora laiha aimoruk atu kura, nune’e atu prevene moras refere konforme ema ida-idak nia konsensia.

  Nune’e mos Adminstrador Postu Administrativu Cristo Rey, Zeka Smith fo hanoin katak, importante ba estudante sira atu rona sosializasaun ne’ebe hala’o husi MS no komisaun, tanba estudante mak future nasaun.

“Ha’u husu ba estudante foinsa’e sira atu kuidadu imi nian an, tanba tinan 20 mai tan semak ukun rai ida ne’e, sei imi sira ne’e moras hotu. agora chineza barak mak nakonu iha rai ida ne’e sira mak sei ukun tanba atu ukun rai ida ne’e ema ne’ebe tenki ho saude diak,” afirma administrador ne’e.

Tuir observasaun Diário katak, estudante eskola sekundaria antusiasmu tebes hodi rona sosializasaun ne’ebe mak MS no Komisaun HIV/SIDA hala’o, maske loron manas.Ola

Jornal Nacional